Aşınmaya Dayanıklı Beyaz Dökme Demirler

Aşınmaya dayanıklı beyaz dökme demirler, alışılagelmiş gri veya sfero dökme demirlerden belirgin şekilde farklıdır.

Birçok açıdan yüksek mukavemetli çeliklere daha çok benzerler. Aslında, bu temel farkı ihmal eden demir dökümcüleri, yüksek kaliteli Aşınmaya dayanıklı demir dökümlerin üretimine başlarken çelik dökümcülerine göre çok daha büyük zorluklar tecrübe etmişlerdir.

Normal dökme demirlerden temel farkı, aşınmaya dayanıklı dökme demirlerin grafit olmadan katılaşmasıdır. Bu, besleme özelliklerini önemli ölçüde değiştirir. Aşınmaya dirençli dökme demirlerin katılaşmasındaki hacimsel büzülme, gri veya sfero demirlerde olduğu gibi grafit çökeltisinin hacimsel genleşmesi ile telafi edilmez.

Tipik olarak, yaklaşık %4-5'lik bir katılaşma büzülmesi meydana gelecektir. Bu, çelik dökümlerde bulunan büzülme ile neredeyse aynıdır. Bu nedenle kalıbın yolluk ve besleme tasarımı çelik dökümlerinkine benzer.

Ancak, çeliğin aksine, aşınmaya dirençli demirlerin sünekliği çok azdır veya hiç yoktur. Katılaşma modları, karbidik yapıları ve nispeten düşük sıcaklıklardaki çeşitli dönüşümleri, aşınmaya dayanıklı demirleri proseslerin her aşamasında yırtılmaya ve çatlamaya eğilimli hale getirir.

Ayrıca, Ni-Hard ailesinin martensitik aşınmaya dayanıklı dökme demirleri ve Yüksek-Kromlu dökme demirleri yüksek alaşımlı malzemelerdir. Bu tür yüksek alaşımlı malzemeler hem ergitme hem de dökümde özel proses kontrolleri gerektirir.

Dökümhane üretim pratiği açısından bakıldığında, aşınmaya dayanıklı demirler aşağıdaki beş gruba ayrılabilir:

1. Tamamen Beyaz Perlitik: Döküm haliyle perlitik matrislere sahip ve tüm kesitleri boyunca beyaz olan aşınmaya dayanıklı dökme demirler.

2. Soğutucu Kullanılmış: Çalışma yüzeyi beyaz ve içi gri olan dökümler için aşınmaya dayanıklı demirler. Bu dökme demirler genellikle dökümde soğutucu konularak üretilir ve döküm haliyle perlitik matrislere sahiptir.

3. Ni-Hard 1 ve Ni-Hard 2: Nikel-kromlu aşınmaya dayanıklı dökme demirlerden Ni-Hard 1 ve 2 tipleri, döküm haliyle martensitik matrislere sahiptir.

4. Ni-Hard 4: Yüksek alaşımlı Nikel-kromlu aşınmaya dayanıklı dökme demir olan Ni-Hard 4 tipi döküm haliyle östenitik-martensitik matrise sahiptir. Genellikle daha martensitik bir matris elde etmek için ısıl işleme tabi tutulur.

5. Yüksek Kromlu: Döküm haliyle çok çeşitli matrislere sahip dökme demirlerdir. Bu dökümler, maksimum sertlik veya tokluk veya tekrarlanan darbelere karşı direnç elde etmek için genellikle ısıl işleme tabi tutulurlar.