Lameler Grafitli (Pik) Dökme Demirler

Dökme Demirler, ötektik sıcaklıkta östenit içinde katı çözelti halinde tutulabileceğinden daha fazla karbonun mevcut olduğu demir, karbon ve silikon alaşımlarıdır. Gri dökme demirlerde, östenit yapıda çözünürlüğü aşan karbon, yapraksı grafit olarak çökelir. Gri dökme demirler genellikle %2,5 ile %4 C, %1 ile %3 Si ve istenen mikro yapıya bağlı olarak manganez ilaveleri içerir. Kükürt ve fosfor da kalıntı safsızlıklar olarak düşük oranlarda bulunur.

Gri Dökme Demir Sınıfları:
ASTM A48 spesifikasyonu gri dökme demirlerin basit ve kullanışlı bir sınıflandırmasını, çeşitli türlerini ksi cinsinden ifade edilen çekme mukavemeti açısından sınıflandırmıştır. Birçok uygulamada mukavemet, dökme demir kalitesi seçimi için ana kriter değildir.

Örneğin, ısı kontrolüne karşı direncin önemli olduğu debriyaj plakaları ve fren kampanaları gibi ürünler için düşük mukavemetli dökme demir sınıfları üstün performans gösterir. Takım tezgahlarında ve benzer şekilde titreşime maruz kalan diğer ürünlerde, düşük mukavemetli dökme demirlerin yüksek mukavemetli dökme demirlere kıyasla daha iyi sönümleme özelliği gösterdiği bilinmektedir.

Gri dökme demirlerin aşağıdaki özelliklerinin, 20. kaliteden 60. kaliteye kadar artan çekme mukavemeti ile arttığı düşünülebilir.
• Yüksek sıcaklıktaki mukavemet de dahil olmak üzere tüm mukavemetler
• İnce bir finişe kadar işlenebilme özelliği
• Elastikiyet modülü
• Aşınma direnci

Gri dökme demirlerde aşağıdaki özellikler artan çekme mukavemeti ile azalır. Bu özellikler önemli olduğunda düşük mukavemetli dökme demirler genellikle yüksek mukavemetli dökme demirlerden daha iyi performans gösterir:
• İşlenebilirlik
• Termal şoka karşı direnç
• Sönümleme kapasitesi
• İnce kesitli dökülebilme özelliği

Uygulamalar:
Gri dökme demirler çok çeşitli makine ve yapılarda birçok farklı tipte parça için kullanılır. Diğer metallerden ve alaşımlardan üretilen parçalar gibi, gri dökme demir olarak üretilmesi amaçlanan parçaların da seri üretim için onaylanmadan önce, amaçlanan hizmet koşulları için uygunluk değerlendirmesi yapılmalıdır.

Genellikle prototip dökümlerin stres analizi, uygun gri dökme demir sınıfının belirlenmesine yardımcı olmakla beraber üretim parçaları için dayanıklılık testi gereksinimleri veya diğer kabul kriterleri de uygun sınıfının belirlenmesinde göz önüne alınmalıdır.